Wu Wei: De Kunst van Niet doen

Practise non-action.
Work without doing,


Wu Wei is een kernconcept in het Taoïsme. Het verwijst naar de ogenschijnlijk paradox van niet-doen en toch doen (handelen). Doen zonder wil en zonder inspanning.

 Alan Watts, zenleraar, spreekt in deze video over het principe van niet iets forceren. 

"Wu wei is the art of sailing, rather than the art of rowing".  

How to practice wu wei?

De 'practise of non-action' of 'non doing' is echter niet zo makkelijk te leven met mijn Westerse mind-set. Net als zovelen heb ik geleerd dat als ik iets wil bereiken in mijn leven ik hard moet werken, mijn best moet doen. 

The blessing of sensitivity

Gelukkig ben ik gezegend met een extreem sensitief lichaam en zenuwstelsel. Zodra ik teveel doe en over mijn fysieke grenzen ga krijg ik daar direct last van. Volhouden en doorzetten is voor mijn lichaam een crime.

Als ik te lang blijf volhouden, raak ik overprikkeld en uitgeput en duurt het lang voor ik herstel. Zo kan ik een week hersteltijd nodig hebben voor ik weer op het energieniveau ben voordat ik overprikkeld raak. Wat het lastigst is: ik kan niet meer slapen. Het is alsof mijn lichaam door te veel doen in een continue 'aan' stand blijft.

Als kind en tiener wordt dit al duidelijk. Toen heb ik me daar in mijn onwetendheid tegen verzet en vooral ook mijn lichaam voortdurend geforceerd om maar 'normaal' te zijn. Ik word geprezen om mijn doorzettingsvermogen en wilskracht, maar mijn lichaam - en geest - bevinden zich  in een voortdurende staat van opwinding en stress.


Tao van Poeh

Als ik in 1997 malaria krijg in Kenia en na thuiskomst niet meer herstel is het gedaan met mijn wilskracht. Geen energie meer om überhaupt iets te willen, laat staan doen. Diagnose : ME/CVS. Het heeft vijf jaar geduurd voor ik meer dan 50% hersteld ben en nog steeds leef ik met de gevolgen.

[Over die periode heb ik samen met Emily Kocken (kunstenares en schrijfster) een multimedia project gecreëerd : (moe).]

In die periode maak ik kennis met het Taoïsme. Ik start met qigong en tai chi en ben niet meer gestopt. Tijdens de beoefening merk ik dat als ik iets probeer te bewerkstelligen mijn lichaam gespannen raakt.  Het is alsof ik ergens tegen in beweeg. 

Als ik niet meer zelf bepaal maar meebeweeg op het juiste moment ervaar ik flow. Gemak. Energie. Blijdschap. Wil maakt plaats voor intentie. Een lichte zachte focus op een richting. De energie volgt intentie. 

Geïnspireerd lees ik veelvuldig over de Tao.
En de Tao van Poeh herlees ik en herlees ik.


De minste inspanning

Tijdens mijn ziekte periode stel ik mezelf dagelijks dezelfde vraag 'hoe kan ik iets doen zonder al te veel inspanning. Hoe kan ik doen zonder mijn wil te gebruiken'.  

Nadat ik maanden helemaal niks kan behalve op bed liggen, begin ik - naast qigong - met wandelen. Ik leer mijn energie te verdelen, zonder inspanning te lopen, niet haasten, mijn voeten voelen, het ritme van mijn ademhaling volgen. 

Stap voor stap leer ik mijn lichaam opnieuw te gebruiken.
Als het teveel is stop ik.
Als de impuls er is kom ik in beweging.
In de beweging blijf ik voelend waarnemen.

 

Work without doing

Inmiddels is Wu wei een integraal onderdeel van mijn leven. Jaren later, meer dan 75% hersteld ben ik zzp'er en ervaar ik een nieuwe uitdaging. 

Het voelt alsof ik er op uit 'moet', mezelf zichtbaar maken, adverteren, acquisitie. Moeten dus. Dagen plaats ik mezelf achter de laptop. Niet alleen besteed ik daar teveel tijd aan maar ook voel ik dat ik teveel doe. In de zin van meer spierkracht en intentie gebruiken dan nodig. Ik kijk te ingespannen op het scherm, op zoek naar mogelijkheden. Vanzelfsprekend protesteert mijn lichaam. 

Te. Te. Te. Zoekend. Gericht. Hyperfocus. Wilskracht. Ik ben aan het roeien tegen de stroom in. 

En dat is nu precies wat ik niet meer verlang, mijn best doen, moeite doen. Mijn leven mag in flow zijn, moeiteloos, licht, voedend. 

'How to work without doing?'.

Meegaan met de stroom

Het antwoord ligt in overgave. De verschuiving van je focus van doen en gebruik van wilskracht naar meebewegen en de stroom. 'Hoe kun je leren zeilen'. 

Word je bewust van het grotere veld van Zijn.
Waar bevind ik me in? Wat is er allemaal aanwezig? Wat is het water, wat de wind? Waar ben ik in mijn eigen boot? Wat zijn de mogelijkheden? Waar liggen de kansen? Hoe mee te bewegen? Welke intentie is kloppend? Waar ben ik in veld? Wat is de eerst volgende stap? 

Leer los te laten.

Stop met zoeken, hyperfocus en moeten. Onderzoek belemmerende gedachten en zie in hoe ze je drijven naar meer moeten, perfectionisme, bewijsdrang, streven.

Beoefen meebewegen

Wat als je je ik even opzij zou zetten? Wat als jij niet degene bent die bepaalt, kiest, doet, regelt of tot stand brengt? Wat als er kansen zijn die je nog niet gezien hebt omdat je te gericht was op wat je wilde bereiken? Wat als je zou wachten en zou meebewegen en een respons zou geven op wat zich aandient. Wat als zich iets via jou zou manifesteren? 

Vandaag

Vandaag staak ik alle activiteiten.
Ik ga he-le-maal niets doen.

Mijn wil laat ik rusten.
Mijn lichaam mag ontspannen.

Ik ga wandelen, me verbinden met de natuur.
Openen, ademen, kijken, voelen.

Ik zal een paar qigong oefeningen doen.
Dansen, springen, shaken.
Vertragen, in mijn lijf komen.

En ik zal wachten.
Op de meest inspirerende impuls.
Dan pas kom ik in actie.

Die actie zal moeiteloos zijn, want ik heb hem niet bedacht. De idee kwam naar mij.
Ik zal volgen omdat ik blij word van het beeld, de impuls, omdat ik zin heb om in actie te komen.

En dan zal ik stilzitten, mijn aandacht in mijn buikcentrum.
Wakker, open, verstild en nieuwsgierig tot het volgende zich zal laten zien.

 "Wu wei refers to the cultivation of a state of being in which our actions are quite effortlessly in alignment with the ebb and flow of the elemental cycles of the natural world. 

It is a kind of “going with the flow” that is characterized by great ease and awake-ness, in which - without even trying - we’re able to respond perfectly to whatever situations arise".